چاپ افست یکی از روش های چاپ است که در چاپ انواع بروشورها کاتالوگ ها،پوستر وکارت های ویزیت مورد استفاده قرار می گیرد.
روشی با کیفیت که برای تیراژ بالای چاپ بسیار به صرفه و مناسب است. به طور کلی دستگاه های چاپ افست موجود در چاپخانه ها به چند دسته تقسیم می شوند.
دستگاه های چاپ ایستاده، دستگاه های چاپ خوابیده، ماشین های افست شیت و روتاسیون و ماشین افست قطع
چاپ افست، پر طرفدار و کاربردی
امروزه روش های مختلفی در صنعت چاپ مورد استفاده قرارمی گیرد که یکی از مهم ترین آن ها روش چاپ افست است. این روش چاپ در انواع بروشورها، کاتالوگ ها، پوستر و کارت های ویزیت مورد استفاده قرار می گیرد. روشی با کیفیت که برای تیراژ بالای چاپ بسیار به صرفه و مناسب است.
این نوع چاپ یا چاپ هم سطح از تقابل میان آب و چربی ایجاد می شود. از لحاظ هزینه، قیمت این روش از چاپ دیجیتال کمتر است ضمن اینکه از لحاظ کیفیت نیز بالاتر از چاپ دیجیتال است. معمولا چاپ دیجیتال در زمان هایی که کارها فوری و تیراژ کم است به جای چاپ افست مورد استفاده قرار می گیرند.
دستگاه های چاپ افست و تفاوت آن ها
به طور کلی دستگاه های چاپ افست موجود در چاپخانه ها به چند دسته تقسیم می شوند. دستگاه های چاپ ایستاده، دستگاه های چاپ خوابیده، ماشین های افست شیت و روتاسیون و ماشین افست قطع در ادامه به معرفی هر کدام از این دستگاه ها که در چاپخانه ها مورد استفاده قرار می گیرند می پردازیم.
چاپ افست با دستگاه های خوابیده:
این دستگاه ها ساخت کارخانه هایدلبرگ هستند. در واقع می توان گفت دستگاه چاپ افست خوابیده تنها در این کارخانه تولید شده است. کارخانه هایدلبرگ در ابتدا تنها به عنوان سازنده دستگاه های سربی فعالیت می کرد و پس از تغییر روش اولین دستگاه این نوع چاپ را با الگوی سربی تولید نمود این دستگاه با توجه به داشتن سیلندرهای سه گانه افقی به دستگاه های خوابیده شهرت پیدا کرده اند. یکی از معایب دستگاه های چاپ افست خوابیده سرعت بسیار کم آن ها نسبت به سایر دستگاه ها می باشد.
چاپ افست با دستگاه های ایستاده:
نوع دیگر دستگاه های این نوع چاپ انواع ایستــاده هستند. دستگاه هایی که دارای سیلندرهای سه گانه افست عمودی هستند و به همین دلیل ایستاده نام گرفته اند. از لحاظ عملکردی دستگاه های افست خوابیده و ایستاده مشابه هم هستند و تنها تفاوت آن ها را می تــوان در سرعت بالاتر دستگاه های ایستاده نسبت به خوابیده دانست.
ماشین های چاپ افست – دستگاه های ورق یا شیت
در برخی موارد که تیراژ چاپ افست متوسط است و طرح مورد نظر طرحی رنگی و ظریف است این دستگاه ها می توانند مورد استفاده قرار گیرند. دستگاه های ورق یا شیت مناسب چاپ بر روی کاغذ به صورت ورق هستند. آلبوم های رنگی و کارهای هنری ظریف معمولا با این دستگاه ها چاپ می شوند.
ماشین های چاپ افست – دستگاه های رول یا روتاسیون
گاهی اوقات به جای کاغذهای ورقی یا شیت از کاغذهای رول استفاده می شود. زمانی که هدف از چاپ افست چاپ با تیراژ بالا باشد از این دستگاه ها اسـتفاده می شود. چاپ مطبوعات و کتاب از این دست هستند. اندازه و ابعاد دستگاه های رول یا روتاسیون از دستگاه های ورق یا شیت بزرگ تر هستند. ویژگی های این دستگاه ها را می توان به شکل زیر خلاصه نمود.
- از آن جایی که کاغذ های رول از کاغذ های ورقی ارزان تر هستند چاپ افست با استفاده از این دستگاه ها به صرفه تر است.
- از لحاظ سرعت چاپ، این نوع چاپ با دستگاه رول تا حدود 5 برابر سریع نر از دستگاه ورق است.
- عملیات صحافی پس از انجام این نوع چاپ با دستگاه رول به سادگی قابل انجام است.
- با توجه به سرعت بالاتر این روش در دستگاه های رول، زمانی که عامل زمان در پروژه اثرگذار است از این دستگاه ها استفاده می شود.
- به عنوان مثال برای پروژه های مطبوعاتی می توان از این دستگاه ها استفاده نمود.
- دستگاه های چاپ افست رول می توانند چندین رنگ را چاپ نمایند.
ماشین های چاپ افست قطع
همان طور که اشاره شد ویژگی ها و برتری هایی که این روش چاپ نسبــت به سایر روش های چاپ دارد باعث شده که دستگاه های چاپ افست در انواع و اقطاع مختلف ساخته شده و مورد استفاده گیرد. اقطاع مورد استفاده در دستگاه های چاپ افست قطع نیم ورقی، قطع یک ورقی، دستگاه یک و نیم ورقی، دستگاه دو ورقی، دستگاه های دو نیم ورقی، دستگاه سه ورقی، دستگاه چهار ورقی، دستگاه چهار و نیم ورقی، دستگاه پنج ورقی، دستگاه شش ورقی، دستگاه هشت ورقی و دستگاه های رول با اقطاع مختلف هستند.
قطع نیم ورقی در ماشین های چاپ افست با اندازه گیرنده کاغذ حداکثر ۳۶×5/22 سانتی متر مشخص می شود همچنین قطع یک ورقی در ماشین های چاپ افست با اندازه گیرنده کاغذ حداکثر 50×35 سانتی متر مشخص می شود. دستگاه های یک و نیم ورقی دارای گیرنده کاغذ با حداکثر اندازه ۴۵×۶۰ سانتی متر هستـند. این دستگاه ها معمولا برای چاپ افست پوستر های رنگی و فرم های خاص اداری و غیره استفاده می شود. در کنار این دستگاه، دستگاه های دو ورقی قرار دارند که دارای حداکثر اندازه گیرنده کاغذ ۷۲×۴۵ سانتی متری هستند.
این دستگاه ها نیز برای چاپ پوستر های رنگی و جعبه، کتاب و غیره استفاده می شوند. دستگاه های چاپ افـست دو و نیم ورقی مانند دستگاه های دو ورقی هستند با این تفاوت که گیرنده کاغذ این دستگاه ها حداکثر ۷۰×۵۰ سانتی متر هستند. دستگاه پنج ورقی نیز مشابه این دستگاه ها بوده و گیرنده کاغذ آن ها حداکثر ۱۴۰×۱۰۰ سانتی متر هستند. دستگاه های چاپ افست سه ورقی گیرنده کاغذ ۹۰×۶۰ سانتیمتری داشته و در لفافه های مواد غذایی و چاپ پوستر مورد استفاده قرار می گیرند.
دستگاه های چاپ افست چهار ورقی و دستگاه های چهار و نیم ورقی دارای عملکرد های مشابهی هستند و به ترتیب دارای گیرنده کاغذ با ابعاد ۹۰×۷۲ و ۷۰×۱۰۰ سانتی متر هستند. دستگاه های چاپ افست شش ورقی با اندازه های مختلفی طراحی و ساخته می شوند. حداکثر اندازه گــیرنده کاغذ در این دستگاه ها ۱۶۰×۱۲۰ سانتـی متر است. از دسـتگاه های چاپ افســت که دارای تولید کنندگان محــدودی هستند می توان به دستگاه هـای شش ورقی و هـشت ورقی اشاره نمود. این دستگاه ها برای چاپ انواع پوستر و کتاب و مجله و غیره مورد استفاده قرار می گیرند. حداکثر اندازه گیرنده کاغذ در این دستگاه ها به ترتیب ۱۶۰×۱۲۰ و ۲۰۰×۱۴۰ سانتی متر است.